Để việc ôn thi tốt nghiệp THPT đạt hiệu quả, chuyên gia dinh dưỡng khuyên rằng các thí sinh cần cung cấp đủ chất dinh dưỡng cần thiết, hạn chế tiêu thụ thức phẩm giàu đạm, ngủ đủ giấc và tránh dùng các chất kích thích.
Ăn đủ chất, ngủ đủ giấc
Hiện là thời điểm nước rút chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp THPT, chính vì vậy một chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt phù hợp sẽ giúp sĩ tử đủ sức khỏe để “học đâu, nhớ đó”
Theo TS.BS. Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa khám tư vấn dinh dưỡng người lớn tại Viện Dinh dưỡng Quốc gia Hưng, vì quá trình ôn thi căng thẳng và yêu cầu hoạt động não bộ nhiều hơn, để đạt kết quả tốt thì cần bổ sung các chất dinh dưỡng hơn so với thường ngày. Việc ăn uống cần được kiểm soát một cách hợp lý và tránh tiêu thụ quá nhiều đạm. Bữa ăn cần bao gồm đầy đủ 4 nhóm chất: đạm, béo, tinh bột, vitamin và khoáng chất để đảm bảo sức khỏe và sự tập trung trong quá trình ôn thi.
“Cha mẹ nên cho sĩ tử ôn thi tốt nghiệp THPT nên ăn nhiều ngũ cốc vào buổi tối để giúp tinh thần thoải mái, ngủ ngon giấc hơn. Bổ sung thêm các axit béo omega 3, omega 6 có trong các loại cá béo, trong các hạt nhiều dầu như hạt bí đỏ, hướng dương, mè và dầu thực vật. Các loại thực phẩm giàu chất sắt có nhiều trong gan, thịt, trứng, cá, rau xanh sẽ giúp sĩ tử không bị thiếu máu dẫn đến mệt mỏi, dễ buồn ngủ trong giờ học. Chất sắt từ nguồn thức ăn động vật sẽ hấp thu tốt hơn thực vật. Cùng với đó, nên bổ sung vitamin C từ trái cây như bưởi, cam… để giúp hấp thu tốt chất sắt”, BS. Hưng cho biết.
Cùng quan điểm, BS. Lê Văn Nhân, Giảng viên Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, cho biết với những người lao động trí óc, đặc biệt là các em học sinh trong giai đoạn thi cử cần rất nhiều năng lượng để đảm bảo sự hoạt động và làm việc của tế bào thần kinh. Các loại vitamin đặc biệt là vitamin nhóm B và khoáng chất như mangan, magie rất cần thiết cho não bộ trong quá trình truyền đạt thông tin, trao đổi thông tin, sắp xếp dữ liệu trong tế bào thần kinh.
Việc ôn thi quá mức có thể giảm sức đề kháng của cơ thể. Vì vậy, tăng cường sức đề kháng rất quan trọng. Cần bổ sung đầy đủ khoáng chất và vitamin, giảm bớt căng thẳng để kháng đối lại căng thẳng, stress và mệt mỏi, từ đó tăng cường sức đề kháng và kháng thể giúp chống lại bệnh tật. Quá trình này đòi hỏi cung cấp rất nhiều khoáng chất và vitamin đủ lượng.
Tránh xa các thức uống có chứa chất kích thích: trà, cà phê, tăng lực
Để dành nhiều thời gian hơn cho việc ôn thi tốt nghiệp THPT, nhiều sĩ tử thường uống trà, cà phê và nước tăng lực với mong muốn giúp cơ thể tỉnh táo hơn. Tuy nhiên, theo giải thích của BS. Hưng, sử dụng các chất kích thích chỉ mang lại tác dụng tạm thời và không hỗ trợ trí nhớ. Ngoài ra, các chất này có thể gây mất ngủ, nhức đầu, đập nhanh tim và khiến cho quá trình hấp thụ canxi vào cơ thể bị giới hạn, gây hại cho não.
Trong giai đoạn chuẩn bị cho kỳ thi quan trọng, nhiều sĩ tử vẫn còn lo lắng về việc học suốt đêm, không biết rằng việc thức đêm sẽ dẫn đến việc não luôn được kích thích và làm việc một cách liên tục, dẫn đến suy nhược cơ thể, giảm khả năng hấp thu bài vở và khiến cho sức khỏe bị giảm. Để đảm bảo sức khỏe và tiếp thu tối đa bài vở, cần ngủ đủ từ 6 – 7 giờ mỗi ngày và nên tập thể dục, thể thao để giữ cân bằng giữa hoạt động trí óc và vận động cơ thể. Ngoài ra, nên duy trì thói quen ngủ trưa tối thiểu là 30 phút và không nên thức khuya. Buổi sáng có thể dậy từ 5 giờ để học bài.
Cẩn trọng khi tự ý dùng thuốc “bổ não, tăng cường trí nhớ”
BS. Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga, cho biết, đến mùa thi, ông nhận được nhiều câu hỏi của phụ huynh về việc có nên cho con dùng thuốc tăng tuần hoàn não “giúp bổ não, tăng cường trí nhớ”. Theo BS. Hoàng, việc dùng tăng tuần hoàn não không tuy không có hại gì nhiều, nhưng làm gia tăng ức ép, gây quá tải lên gan, thận về lâu dài không tốt.
Thuốc tăng tuần hoàn não còn khá an toàn, nhưng còn có một số thuốc làm tăng lượng dopamin trong não, giúp tăng hoạt động não rất nhanh nhưng vô cùng nguy hiểm, vì sau dùng, cơ thể rơi vào trạng thái kiệt quệ trầm cảm, lệ thuộc vào thuốc.
Vì vậy, thay vì chú trọng vào việc tìm và mua các loại “thần dược bổ não” cho con em mình, các bậc phụ huynh nên xây dựng cho các sĩ tử một kế hoạch học tập dài hạn, phân bổ thời gian học tập, vận động và thư giãn hợp lý, tránh học kiểu nhồi nhét sẽ không hiệu quả.
Trường hợp muốn sử dụng các sản phẩm thực phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng hay các loại thảo dược, thì phải tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn, tránh hệ lụy sức khỏe sau này.